Aziz  hamyurtlar, hurmatli tumanimiz aholisi, qadrli nuroniylar, jamoat tashkilotlari masʼullari!

Muhtaram Prezidentimizning tashabbuslari va bevosita rahbarliklarida barcha sohalarda islohotlar izchil amalga  oshirilmoqda.  

 “Yangi Oʻzbekiston”da huquqbuzarlik va jinoyatchilikka qarshi kurashish umummilliy dolzarb vazifaga aylandi.

Uychi tumanida ham tinchlik va osoyishtalikni taʼminlashning yangi  mexanizmlari  joriy  etilyapti.

Bu ishlarimiz kundalik hayotda ham koʻrinayapti, jinoyat uchun jazo muqarrarligini taʼminlash vazifasi qanchalik muhim boʻlsa, uni keltirib chiqarayotgan sabab va omillarni bartaraf qilish ham birdek muhimdir.

Shu bois, tumanning har bir koʻchasida, mahallasida,bozorida, istirohat bogʻida, jamoat joyida xavfsiz muhitni yaratish  choralari  koʻrilmoqda.

Biz jinoyatchilikni jilovlashdek katta maqsadlarni oʻz oldimizga  maqsad qilib qoʻyganmiz.

Prezidentimizning joriy yil 3-yanvardagi “2025-yilda Respublika mahallalarida xavfsiz muhitni yaratish va huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish tizimi samaradorligini yanada oshirish boʻyicha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi 1-sonli qarorlari asosida mahallalarda xavfsiz muhitni yaratish boʻyicha mutloqo yangicha ishlash tizimi joriy etildi.

Qarorga muvofiq har bir mahallada huquqbuzarlikning erta oldini olish, kriminogen vaziyatni barqarorlashtirish boʻyicha yangi mexanizm joriy etildi.

Qaror ijrosi doirasida tumandagi jami 56 ta mahallalarning choraklik manzilli yoʻl xaritalari ishlab chiqildi kriminogen vaziyati ogʻir boʻlgan 11 ta mahallalarga masʼul rahbarlar nomma-nom biriktirildi.

Yoʻl xaritalari ijrosi yuzasidan yil boshidan mahallalarda aholi gavjum joylarda 110 ta, koʻp qavatli uylarning hovlisiga 360 gradus aylanuvchi 3 ta, mahallalarning asosiy kirish-chiqish joylariga 35 ta, bozor va savdo markazlariga yuzni va avtomobil raqamini tanib oluvchi 4 ta, maktab va maktabgacha taʼlim muassasalarining kirish-chiqish joylariga, ochiq sport maydonlariga 25 ta, jami 177 ta PTZ va oddiy kameralar, koʻp qavatli uylarning kirish eshiklariga 35 dan ortiq damafon, ularning kirish yoʻlaklariga 200 dan ziyod tashvish tugmalari oʻrnatildi.

Mahallalarda mavjud muammolarni, joyida manzilli xal etish uchun, ijtimoiy profilaktika tizimi yoʻlga qoʻyildi. Profilaktika inspektorlari tomonidan huquqbuzarlik sodir etish yoki undan jabrlanish ehtimoli yuqori boʻlgan 1 958 nafar shaxslarga xulosalar berilib, mavjud muammolarini mahalla yettiligi tomonidan hal etilishi taʼminlanmoqda

Shuningdek, mahalla faollari tomonidan 288 nafar shaxslarni muammolari ijobiy hal etildi.

Jumladan,

- 226 nafar shaxslarning bandligi taʼminlandi,

- 53 ta ajrim yoqasidagi nizoli oilalar yarashtirildi,

- 7 nafar ogʻir ahvoldagi ayollarga yordamlar koʻrsatildi,

- 6 nafar tazyiq va zoʻravonlikka uchragan xotin-qizlarga himoya orderlari berildi, 

- 3 nafar jazoni ijro etish muassasalaridan qaytgan xotin-qizlarga ijtimoiy moslashtirildi,

- 18 nafar ishsiz yoshlar kasb-xunarga yoʻnaltirildi,

- 2 nafar koʻmakka muhtoj ogʻir toifadagi yoshlarning muammolari hal etildi,

- 11 nafar huquqbuzarlik sodir etishga moyil yoshlar bilan profilaktik tadbirlar oʻtkazildi,

- 1 nafar tibbiyot muassasalari hisobida turuvchi shaxslar sogʻlom hayotga qaytarildi,

- 87 ta ogʻir ahvoldagi oilalarga kompleks ijtimoiy xizmatlar koʻrsatildi,

- 24 nafar keksa va yolgʻiz yashovchi shaxslarga tibbiy yordamlar koʻrsatildi,

- 24 nafar nogironlarga ijtimoiy, tibbiy va boshqa yordamlar koʻrsatilib, muammolari ijobiy hal etildi.

Mahallalarda fuqarolarni ogohlikka chaqiruvchi “Hudud kamera nazoratida!”, “Obyekt qoʻriqlovda!” hamda “Xonadon qoʻriqlovda!” kabi jami 250 ga yaqin stikerlar joylashtirildi, mahallalarda 50 ta “namunaviy xavfsiz koʻcha” hamda 20 ta “namunaviy xavfsiz yoʻlak” tashkil etildi, ichki yoʻllar va koʻchalar 450 ta yoritish vositalari bilan taʼminlandi.

Albatta bu oʻzining ijobiy samarasini koʻrsatmoqda.

Bunda, kriminogen vaziyati ogʻir mahallalarning jinoyat oʻchoqlari joyida oʻrganilmoqda, misol uchun, tuman mahallalarida sodir etilgan 46 ta oldini olish mumkin boʻlgan jinoyat sababi tahlil qilinib, tegishli chora tadbirlar belgilandi.

Endi eʼtiboringizni huquqbuzarlik va jinoyatlarning oldini olish boʻyicha dastlabki bajarilgan ishlar va  tahlillarning natijalariga qaratsam. 

Joriy yilda, huquqni muxofaza qiluvchi organlar bilan hamkorlikda 12 marotaba tezkor qidiruv tadbirlari oʻtkazilib, 11 ta jinoyatlar fosh etishga erishildi.

4 327 tadan ortiq huquqbuzarlik sodir etgan shaxslar aniqlanib jazo muqarrarligi taʼminlandi.

9 nafar xisobda turgan ruhiy kasal, 1 nafar giyoxvand va 46 nafar spirtli ichimlik ichishga ruju qoʻygan shaxslar majburiy davolashga yotqizildi.

Tuman hududida jinoyatchilikka qarshi kurashish va huquqbuzarliklarni oldini olish borasida olib borilgan chora-tadbirlar natijasida, oldini olish mumkin boʻlgan jinoyatlar -27,3 foizga (66 tadan 48 taga -18 ta),

- mahalla hududida oldini olish mumkin boʻlgan jinoyatlar esa 20,6 foizga (34 tadan 27 taga, - 7 ta) kamaytirishga erishildi.

- aniqlanadigan jinoyatlar 105,6 foizga (18 tadan 37 taga, +19 ta) koʻp aniqlanib, jinoyat sodir etib yurgan shaxslarga jazo muqarrarligi taʼminlandi.

Tumanimizdagi 56 ta mahallalardan 39 tasida jinoyatlar sodir etilishiga yoʻl qoʻyilmadi hamda 15 ta mahalla sariq, 2 ta mahalla qizil toifaga kiritildi.

Keyingi vaqtlarda firibgarlik va oʻgʻrilik jinoyati oshayotgani  ham  bunga  yaqqol  misol  boʻladi.

Firibgarlik va oʻgʻrilik jinoyatlari aksariyat hollarda axborot texnologiyalari va internet ijtimoiy tarmoqlari orqali  sodir  etilayotganligi  tashvishli  holdir.

Soʻnggi vaqtlarda Oʻzbekiston huquq idoralari ilgari duch kelmagan kiber makondagi jinoyatlar salmogʻi ortishi anchagina tashkiliy choralar koʻrishni taqozo etdi.

Maʼlumot uchun, tumandagi jinoyatlarning 50 foizini axborot texnologiyalari sohasidagi jinoyatlar tashkil etmoqda.

Misol uchun, joriy yilning oʻtgan davrida birgina plastik kartadan pul mablagʻlarini yechib olish holati yuzasidan 84 ta jinoyat ishi qoʻzgʻatildi.

Kiber makonda sodir etilgan jinoyatlarning 36 tasi yoki
firibgarlik hamda 46 tasi yoki oʻgʻrilikni tashkil qilgan.

Soʻnggi yillarda bu toifadagi jinoyatlar, bir necha baravarga koʻpaydi.

Ilgari bunday jinoyatlarga qarshi ishlaydigan tizim boʻlmagan. Shu sababli, aholimizdan firibgarlik qurboni boʻlmaslik uchun, internet ijtimoiy tarmoqlari orqali kelayotgan turli xil feyk xabarlardan ehtiyot boʻlishlarini hamda bank kartalari va hisob raqamlari toʻgʻrisidagi   maʼlumotlarni   sir   saqlashni  soʻrab   qolamiz.

Aziz tumanimiz aholisi!

Shu oʻrinda, kriminogen vaziyatga taʼsir koʻrsatuvchi jinoyatlarning ayrim turlari borasida ham gapirmoqchiman.

Aytish kerakki, yilning dastlabki 4 oyi yakuniga koʻra, mast holda (1-0), ishsizlar (3-0) va yoshlar (13-8) jinoyatini kamaytirishga erishgan boʻlsak-da, voyaga yetmaganlar (1-1), ayollar (2-3)  va muqaddam sudlanganlar (0-1) jinoyati esa biroz oshgan.

Xususan, oila va turmushda sodir etilgan huquqbuzarliklarga oilaviy - maishiy muammolar asosiy sabab boʻlganligi aniqlandi.

Shu sababli notinch, ajrim yoqasidagi oilalarning mavjud muammolarini bartaraf etish boʻyicha boshqa idoralar va keng jamoatchilikni jalb qildik.

Natijada, oʻtkazilgan oʻrganishlarda kriminogen vaziyati ogʻir mahallalarda 180 ta ijtimoiy koʻmakka muhtoj xotin-qiz aniqlanib, ularning muammolarini hal qilish boʻyicha 75 ta chora koʻrildi.

Yoshlar oʻrtasidagi jinoyatchilik masalasiga umummillat ishi deb yondashib, barcha birgalikda jon kuydirishi kerak.

Taʼlim muassasalari va jamoat joylarida masʼullar profilaktik (davomat, tigʻ va oʻsmir reyd) tadbirlarida uzoq muddatga ketgan 336 nafar bola, muntazam dars qoldiruvchi 16 nafar, tarbiyasi ogʻir 89 nafar oʻquvchi aniqlandi. Ularning 276 nafari maktablarga qaytarildi.

Tarbiya masalalariga eʼtiborsiz qaralgan vaziyatda yuzaga keladigan koʻngilsizliklar ham, u keltirib chiqaradigan zararli oqibatlar ham barchamizga ayon. Tarbiya masalalari bilan har daqiqada shugʻullanish zarur.

Shu oʻrinda ota-onalarga murojaat qilamiz! Farzandingiz kelajagi uchun befarq boʻlmang! Ularning boʻsh vaqtini mazmunli oʻtkazishi, bilim olishi, kasb-hunar egallashiga sharoit yaratib bering va kundalik nazoratni boʻshashtirmang! Unutmang, har bir bolaning kelajagi ham birimiz uchun muhimdir.

Hurmatli fuqarolar!

Korrupsiyaga qarshi kurashni kuchaytirish choralari ham koʻrilmoqda.  Zero, sir emas korrupsiya har bir sohaning rivojiga toʻsiq  boʻlmoqda. 

Shu sababli, korrupsiyaning har qanday koʻrinishiga barham berish yoʻlida qatʼiy murosasiz kayfiyatni shakllantirish, unga qarshi kurashishda men butun Uychi ahlidan oʻz hissangizni qoʻshishga chaqiraman.

Prezidentimiz talab qilayotgan,  jinoyatlarning oqibatlari emas, ularning sabablarini, huquqbuzaliklarga imkon beruvchi shart-sharoitlarni bartaraf  qilishni ustuvor vazifa deb xalq bilan birgalikda harakat qilishimiz kerak.

Buning uchun, har bir mahalla, xonadongacha tushib, huquqbuzarlik omillarini aniqlashga eʼtiborimizni kuchaytiramiz, jinoyat sodir etgan va bunga moyilligi bor fuqarolar bilan uchrashuvlar oʻtkazib, “fuqarobay” ish tizimini joriy qilamiz.

Huquqbuzarlik va jinoyatga sabab boʻlayotgan oilaviy, ijtimoiy, moddiy va psixologik muammolarni hal qilishga, har bir fuqaroda “jinoyatchilikka qarshi immunitet”ni bolalikdan shakllantirishga alohida eʼtibor qaratamiz.

Aziz hamyurtlar!

Jinoyatlarga qarshi kurashda prokuratura organlari, koʻmak va hamkorlikda jinoyatlarning har qanday koʻrinishiga chek   qoʻyishga  kafolat  beradi.

Shunday ekan, aholi va keng jamoatchilikni jinoyatlarning oldini olishga hamda ularni bartaraf etishga faol hamkorlikka  chaqiramiz.

Zero, sodir etilayotgan jinoyatlarni fosh etilishi va oldi  olinishida xalqimizdan masʼuliyat, tashabbuskorlik hamda  daxldorlik  hissi  bilan  yondashishni  soʻrayman.

Shuni yana bir bor alohida qayd etamanki, jinoyatning har qanday koʻrinishiga tezkor ravishda munosabat bildirishga, jinoyatga qoʻl urganlarga nisbatan jazoning muqarrar taʼminlanishiga   shaxsan   kafolat   beraman.

Barchamiz  jinoyatdan  holi  yangi  Oʻzbekiston  uchun  birlashaylik!

Uychi tumani IIB boshligʻi U.Eshonov