16 Sentyabr 2025 yil 34

To‘raqo‘rg‘on tuman prokurorining tuman aholisiga murojaati

Assalomu alaykum Hurmatli tumanimiz fuqarolari, aziz yurtdoshlar!

Muhtaram Prezidentimizning tashabbuslari va bevosita rahbarligida barcha sohalarda misli ko‘rilmagan islohotlar  amalga  oshirilmoqda.  

Mamlakatimizda yuz berayotgan shiddatli o‘zgarishlarga, aholining turmush darajasi keskin o‘sib borayotganiga har birimiz birdek  guvoh ham bo‘lmoqdamiz.

Prezidentimiz ana shu yangilanish, o‘zgarishlar samarador bo‘lishining kafolati sifatida mamlakatda tinchlik va osoyishtalikni taʼminlash, buning uchun jinoyatchilikka qarshi kurashish tizimini tubdan yaxshilashni davlat siyosatining eng ustuvor yo‘nalishlaridan biri darajasiga ko‘tardilar.

Zero, bu islohotlarning samarasi barcha sohalarda qonun talablariga so‘zsiz rioya etishga, jinoyatchilik kabi illatning   oldini   olishga   bevosita   bog‘liqdir.

Aziz To‘raqo‘rg‘on ahli!

O‘zbek vatandoshimizmi, chet ellik tadbirkor, sarmoyador bo‘ladimi, barcha - barcha, O‘zbekistonimizda tinch va osuda, munosib hayot sharoitlari bilan taminlangan, uning hayoti har qanday jinoiy tajovuz va tahdidlardan kafolatli himoyalangan bo‘lishi shart.

Qonun ustuvorligini taʼminlamasdan, bu vazifaga erishib bo‘lmaydi.

“Yangi O‘zbekiston”da huquqbuzarlik va jinoyatchilikka qarshi kurashish ana shunday umummilliy dolzarb vazifaga aylantirildi.

To‘raqo‘rg‘on tumanidagi kriminogen vaziyat biznes muhitiga katta tasir ko‘rsatadi, uning o‘ziga xos, alohida yondashuv talab etadigan xususiyatlari bor.

Tumanimizda tinchlik va osoyishtalikni taʼminlashning
yangi mexanizmlari joriy etilayapti.

Bu ishlarimiz kundalik hayotda ham ko‘rinayapti, jinoyatlar uchun jazo muqarrarligini taminlash vazifasi qanchalik muhim bo‘lsa, ularni keltirib chiqarayotgan sabab va omillarini bartaraf qilish ham birdek muhimdir.

Shu bois, tumanning har bir ko‘chasida, mahallasida, bozorida, istirohat bog‘ida, jamoat joyida xavfsiz muhitni yaratish choralari ko‘rilayapti.

Qadrli yurtdoshlar!

Biz jinoyatchilikni jilovlashdek katta maqsadlarni o‘z oldimizga qo‘yganmiz.

Prezidentimizning 2025 yil 3-yanvardagi mahallalarda xavfsiz muhitni yaratish va huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish tizimi samaradorligini yana-da oshirishga qaratilgan 1 - sonli qarorlari asosida jinoyatlarning sabablarini “mahallabay” va “sohabay” muhokama qilish tartibi, mahallalarni kriminogen darajasida toifalash tizimi, “mahalla yettiligi” instituti, “ijtimoiy profilaktika” tamoyili asosida huquqbuzarliklarning samarali profilaktikasini amalga oshirish orqali aholida xavfsizlik hissini shakllantirish borasida qator chora -tadbirlar amalga oshirilmoqda.

Qarorga muvofiq har bir mahallada huquqbuzarlikning erta oldini olish, kriminogen vaziyatni barqarorlashtirish bo‘yicha yangi mexanizm joriy etildi, viloyat prokurori rahbarligida viloyat va tuman prokuraturasida idoralararo muvofiqlashtiruvchi  shtab  faoliyati  yo‘lga  qo‘yildi.

Qaror ijrosi doirasida tumandagi jami 64 ta mahallaning, 2024 yilda kriminogen vaziyati og‘ir deb topilgan va qizil hudud bo‘lgan, 8 ta mahallalarga manzilli chora-tadbirlarini belgilagan holda mahalla–tuman–tuman darajasidagi masʼul rahbarlar biriktirilib, sohaviy javobgarligi yuklatildi.

Barcha darajadagi rahbarlarga “Har bir mahallada huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish” ustuvor vazifa etib belgilandi.

Mahalla – tuman darajasida “yo‘l xarita”lar ishlab chiqilib, ijroga qaratildi.

Yo‘l xaritalari ijrosi yuzasidan yil boshidan mahallalarda aholi gavjum joylarda 400 ta, ko‘p qavatli uylarning hovlisga 360 gradus aylanuvchi 9 ta, mahallalarning asosiy kirish chiqish joylariga 115 ta, bozor va savdo markazlariga yuzni va avtomabil raqamini tanib oluvchi 26 ta, maktablardagi maktab va maktabgacha taʼlim muassasalarining kirish-chiqish joylariga, ochiq sport maydonlariga 64 ta, jami 614 ta PTZ-kameralar, ko‘p qavatli uylarning eshiklariga 109 dan ortiq damafonlar, uylarning kirish yo‘laklariga 28 dan ziyod tashvish tugmalari o‘rnatildi. Mahallalardagi ko‘p qavatli va yakka tartibdagi 600 dan ortiq xonadonlarni Milliy gvardiya qo‘riqlash xizmat tomonidan tezkor qo‘riqlovga olindi.

Mahallalarda fuqarolarni ogohlikka chaqiruvchi “Hudud kamera nazoratida!”, “Obyekt qo‘riqlovda!” hamda “Xonadon qo‘riqlovda!” kabi jami 849 ga yaqin stikerlar joylashtirildi, mahallalarda 74 ta “namunaviy xavfsiz ko‘cha” hamda 170 ta “namunaviy xavfsiz yo‘lak” tashkil etildi, ichki yo‘llar va ko‘chalar 518 ta yoritish vositalari bilan taʼminlandi.

Albatta bu natija beryapti.

Misol uchun, yil boshidan beri tumanda o‘rnatilgan kameralar yordamida qidiruvda yurgan 2 nafar jinoyatchilar ushlandi. Shuningdek, bedarak yo‘qolgan 8 nafar shaxslar topilib, 9 ta jinoyatlar “issiq izi”dan fosh etildi.

Amalga oshirilgan chora - tadbirlar natijasida “qizil” toifada qolgan 8 ta mahallalarning 2 tasida kriminogen vaziyat saqlanmoqda. (2025 yil 8 oy yakuniga ko‘ra, Toshkent va Isvaxon qizil mahalla toifasida turadi)

Davlat rahbarining Qaroriga asosan hududlarda kriminogen vaziyat hamda jinoyatchilikni oldini olish bo‘yicha kunlik so‘rov va o‘rganishlarni yo‘lga qo‘ydik.

Bunda, kriminogen vaziyati og‘ir mahallalarning jinoyat o‘choqlari joyida o‘rganilmoqda, misol uchun, tuman mahallalarida sodir etilgan 126 ta oldini olish mumkin bo‘lgan jinoyatlar sabablari tahlil qilinib, tegishli prokuror taʼsir choralari qo‘llanildi.

Eʼtibor berishingizni istardim. Bu ishlar bir kunlik yoki bir martalik hisobot uchun qilinayotgan ishlar emas.

Hududlarda sodir etilgan jinoyatlar xususiyatini inobatga olgan holda, 4 - chorak uchun yo‘l xaritalarni ham ishlab chiqildi.

Tumanda jinoyatchilikni oldini olish, korrupsiyaviy holatlarni bartaraf etish bo‘yicha kuchaytirilgan ish tartibini  joriy  etdik.

Bu borada farmoyish qabul qilib, barcha tezkor xodim-lar 67  ta  mahallalarga  nomma – nom  biriktirdik.

Har bir sohaga doir targ‘ibot ishlari bo‘yicha uslubiy qo‘llanmalar  ishlab  chiqdik  va  tarqatdik.

Endilikda, biriktirilgan xodimlarimiz jinoyatlarning omil va sabablarini o‘rganishdan tashqari o‘sha hududda  amaliy  tadbirlarni  ham  o‘tkazadi.

Biz endilikda muammoning tub negizigacha yetib borib, “mahalla  prokurori”  degan  yondashuv  bilan  ishlaymiz.

Endi eʼtiboringizni huquqbuzarlik va jinoyatlarning oldini olish bo‘yicha dastlabki bajarilgan ishlar va  tahlillarning natijalariga qaratsam. 

Birinchi, jinoyatchilikka qarshi kurashish faoliyati samaradorligini oshirishda sohaviy nazorat kuchaytirildi.

Joriy yilning o‘tgan 3 - choragida 26 ta o‘rganishlar o‘tkazilib, 180 dan ortiq shaxslarning buzilgan huquqlari tiklandi. Bu ishlar muntazam davom etadi.

Ikkinchi, huquqni muhofaza qiluvchi organlar ham, aholi ham ko‘proq eʼtibor berishi lozim  bo‘lgan hamkorlik kuchaytirilishi kerak bo‘lgan bir nechta jinoiy omillarga diqqat  qaratmoqchiman.

Shiddat bilan rivojlanayotgan yurtimizda insonlar ko‘proq pul topish bilan birga, noqonuniy boylik orttirishning yangi yo‘llarini  ham  o‘ylab  topmoqdalar.

Keyingi vaqtlarda firibgarlik va o‘g‘rilik jinoyati oshayotgani  ham  bunga  yaqqol  misol  bo‘ladi.

Firibgarlik va o‘g‘rilik jinoyatlari aksariyat hollarda axborot texnologiyalari va internet ijtimoiy tarmoqlari orqali  sodir  etilayotganligi  tashvishli  holdir.

So‘nggi vaqtlarda O‘zbekiston huquq idoralari ilgari duch kelmagan kiber makondagi jinoyatlar salmog‘i ortishi anchagina tashkiliy choralar ko‘rishni taqozo etdi.

So‘nggi yillarda bu toifadagi jinoyatlar, bir necha baravarga ko‘paydi.

Ilgari bunday jinoyatlarga qarshi ishlaydigan tizim bo‘lmagan. Shu sababli, aholimizdan firibgarlik qurboni bo‘lmaslik uchun, internet ijtimoiy tarmoqlari orqali kelayotgan turli xil feyk xabarlardan ehtiyot bo‘lishlarini hamda bank kartalari va hisob raqamlari to‘g‘risidagi maʼlumotlarni sir saqlashni so‘rab qolamiz.

Aziz viloyatdoshlar!

Shu o‘rinda, kriminogen vaziyatga taʼsir ko‘rsatuvchi jinoyatlarning ayrim turlari borasida ham gapirmoqchiman.

Aytish kerakki, yilning dastlabki 8 oyi yakuniga ko‘ra, ayollar (40-26) va voyaga yetmaganlar (10-7), guruhlar (18-7) mast (11-3), ishsizlar (8-2), yoshlar (40-26) jinoyatini kamaytirishga erishgan bo‘lsak-da, muqaddam sudlanganlar (10-13) jinoyati ortib ketgan.

Xususan, oila va turmushda sodir etilgan huquqbuzar -liklarga oilaviy - maishiy muammolar asosiy sabab bo‘lganligi aniqlandi.

Shu sababli notinch, ajrim yoqasidagi oilalarning mavjud muammolarini bartaraf etish bo‘yicha boshqa idoralar va keng jamoatchilikni jalb qildik.

Natijada, o‘tkazilgan o‘rganishlarda kriminogen vaziyati og‘ir mahallalarda 524 ta ijtimoiy ko‘makka muhtoj xotin-qizlar aniqlanib, ularning muammolarini hal qilish bo‘yicha 329 ta choralar ko‘rildi.

Ushbu jarayondan muqaddam sudlangan va maʼmuriy nazoratdagi shaxslar ham chetda qolmadi.

Ularning 8 nafari kasb-hunarga o‘qitildi, 16 nafarining bandligi taʼminlandi, 8 nafarining ijtimoiy muammolari hal etildi.

Yoshlar o‘rtasidagi jinoyatchilik masalasiga umummillat ishi deb yondashib, barcha birgalikda jon kuydirishi kerak.

Faqat jinoyat uchun jazoni taʼminlash bilan ovora bo‘lib, jinoyatlarning sabab va omillarini ko‘zdan qochirsak oqibati yomon bo‘ladi.

Shu kabi, voyaga yetmaganlar jinoyatiga favqulodda holat sifatida qaralib, ularga taʼlim va tarbiyani berishda majburiyatlarini bajarmagan ota-ona hamda yashash va o‘qish joylaridagi (mahalla yettiligi) mutasaddilarining javobgarligi kuchaytirildi.

Taʼlim muassasalari va jamoat joylarida masʼullar profilaktik (davomat, tig‘ va reyd) 1112 davomat tadbirlarida uzoq muddatga ketgan 68 nafar bolalar, muntazam dars qoldiruvchi 11 nafar, tarbiyasi og‘ir 6 nafar o‘quvchilar aniqlandi. Ularning 52 nafari maktablarga qaytarildi.

Qolaversa, hokimlik va mahalla faollari bilan birgalikda ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan hamda boquvchisini yo‘qotgan bolalarning 16 ta muammosi hal qilindi.

Maktabgacha va maktab taʼlim muassasalarining kirish -chiqish joylariga xavfsizlikni taʼminlovchi 64 ta zamonaviy kameralar o‘rnatildi.

Tahdidlardan yana bittasi, bu yo‘l voyaga yetmaganlar ishtirokida sodir bo‘layotgan yo‘l-transport hodisalaridir.

Bu yo‘nalish bilan bog‘liq jinoyatlarni biz kengroq tahlil  qildik.

Raqamlarga qarasak, o‘tgan yilda qariyb 1 ta holatda voyaga yetmaganlar transport vositalarini yo‘l -transport hodisasini sodir etgan.

Umuman olganda yo‘l-transport hodisalari oqibatida o‘tgan 2024 yilning o‘zida voyaga yetmaganlarning 2 nafari vafot etgan, 8 nafari esa og‘ir tan  jarohati  olgan.

Joriy yilda esa, voyaga yetmaganlar ishtrokida yo‘l transport xodisasi sodir etilmadi.

Shuning uchun biz bu borada kengqamrovli tadbirlarni belgilab oldik.

Hurmatli ota-onalar!

Yuqoridagilardan kelib chiqib, aziz farzandlaringizni majruh va nogiron bo‘lib qolmasliklari uchun avvalo ularning tarbiyasi va taʼlim olishiga alohida eʼtibor qaratishingizdan umidvormiz.

Hurmatli fuqarolar!

Korrupsiyaga qarshi kurashni kuchaytirish choralari ham ko‘rilmoqda.

Zero, sir emas korrupsiya har bir sohaning rivojiga to‘siq  bo‘lmoqda. 

Shu sababli, korrupsiyaning har qanday ko‘rinishiga barham berish yo‘lida qatʼiy murosasiz kayfiyatni shakllantirish, unga qarshi kurashishda men butun To‘raqo‘rg‘on axlidan o‘z hissangizni qo‘shishga chaqiraman.

Barcha tashkilotlar bo‘yicha tahlillar o‘tkazilayapti, mana shu mart oyining o‘zida yuqori idoralarga, hukumatga, aholiga xizmat ko‘rsatish, idoralarning boshqaruv tartibini yaxshilash bilan bogliq 3 ta takliflar ishlab chiqildi.

Hurmatli fuqarolar!

Juda ko‘p masalalarda ish uslublarimiz o‘zgarishi zarur, buning ustida ishlayapmiz. Prezidentimiz talab qilayotgan,  jinoyatlarning oqibatlari emas, ularning sabablarini, huquqbuzaliklarga imkon beruvchi shart-sharoitlarni bartaraf  qilishni ustuvor vazifa deb xalq bilan birgalikda harakat qilishimiz kerak.

Buning uchun, har bir mahalla, xonadongacha tushib, huquqbuzarlik omillarini aniqlashga eʼtiborimizni kuchaytiramiz, jinoyat sodir etgan va bunga moyilligi bor fuqarolar bilan uchrashuvlar o‘tkazib, “fuqarobay” ish tizimini joriy qilamiz.

Huquqbuzarlik va jinoyatga sabab bo‘layotgan oilaviy, ijtimoiy, moddiy va psixologik muammolarni hal qilishga, har bir fuqaroda “jinoyatchilikka qarshi immunitet”ni bolalikdan shakllantirishga alohida eʼtibor qaratamiz.

Aziz hamyurtlar!

Jinoyatlarga qarshi kurashda prokuratura organlari, ko‘mak va hamkorlikda jinoyatlarning har qanday ko‘rinishiga chek qo‘yishga kafolat beradi.

Shunday ekan aholi va keng jamoatchilikni jinoyatlarni oldini olishga hamda ularni bartaraf etishga faol hamkorlikka chaqiramiz.

Zero, sodir etilayotgan jinoyatlarni fosh etilishi va oldi  olinishida xalqimizdan masʼuliyat, tashabbuskorlik hamda daxldorlik  hissi  bilan  yondoshishni  so‘rayman.

Shuni yana bir bor alohida qayd etamanki, jinoyatning har qanday ko‘rinishiga tezkor ravishda munosabat bildirishga, jinoyatga qo‘l urganlarga nisbatan jazoning muqarrar taʼminlanishiga shaxsan kafolat beraman.

Barchamiz  jinoyatdan  holi  yangi  O‘zbekiston  uchun  birlashaylik!!!

Eʼtiboringiz uchun rahmat!

To‘raqo‘rg‘on tuman prokurori A.Yusupov

Axborot xizmati

Text to speech